Deri kanserleri

2-3 haftalık konservatif tedaviye yanıt vermeyen bir deri lezyonu, aksi kanıtlanana dek deri kanseri olarak kabul edilmelidir.

Epidermoid karsinoma in situ (Bowen hastalığı) - Pul gibi kahverengi, ten rengi ya da pembe leke şeklindedir. Güneş ışınları, kronik arsenik alımı, virüsler, kronik travma ve heredite ve iç organ malignitesi ile birlikte görülebilir. İnvaziv yassı hücreli karsinomaya dönüşübilir. Müköz membranlarda, özellikle de peniste olduğunda Queyrat hiperplazisi adı verilir. Genellikle 5-6. dekatlarda ve sünnetsiz erkeklerde görülür. Tedavide eksizyon uygulanır.

​

Bazal hücreli karsinom (BCC)

En yaygın deri kanseridir. Epidermisin bazal tabakasından veya kıl folikül köklerinin dış tabakasından köken alır. Genellikle yüzde ve vücudun diğer güneş gören yerlerinde olur.  (%93 baş-boyun, %7 gövde ve ekstremiteler). UVB ultraviyole ışınları sebep olur.

​

Tipleri – tüm tiplerinde, kenarlarında yuvarlak, düzgün yüzeyli, inci tanesi benzeri şekiller olan ülserasyon olabilir.

• Nodüler ülseratif BCC– en sık görülen tiptir. En çok yüzde görülür. Küçük saydam bir papül şeklinde başlar, yavaş büyür ve ülsere olur.

• Yüzeyel BCC - yama şeklinde, hafif pigmente ve eritemlidir.

• Pigmente BCC – malign melanoma benzer. Kahverengi-siyah pigmentasyon ile birlikte nodüler ülseratif tipin özelliklerini gösterir.

• Morphea tip – sklerozan BCC –Sarı-beyaz renkte, kenarları düzensiz, ortası skleroze ve skarlıdır. Nüks şansı çok yüksektir.

Yıllar içinde yavaş büyür, lokal invazyonla özellikle burun, kulak, göz çevresinde hasara neden olur. Çok nadir metastaz yapar. Belirsiz sınırlı olması nedeniyle özellikle nüks tümörlerde rezidü tümör kalma şansı yüksektir. Tedavide yeterli güvenlik sınırlarıyla (2-5 mm) cerrahi eksizyon ya da frozen section yaparak ardından oluşan defektin rekonstrüksiyonu yapılır.

Yassı hücreli karsinom (SCC)

Epitelin keratinize olan iğsi hücreli tabakasından köken alır. Genellikle aylar içinde hızla büyür, çoğunlukla belirgin sınırlı, nodüler veya ülsere lezyonlardır. Vücudun güneş gören, radyasyona maruz kalan bölgelerinde ve kronik, iyileşmeyen yaralarda (Marjolin ülseri) görülür. Albinizm ve xeroderma pigmentosum da herediter faktörlerdir. Yavaş ve hızlı büyüyen iki tipi vardır. Bölgesel lenf nodlarına metastaz yapar. Tedavide yeterli güvenlik sınırlarıyla cerrahi eksizyon ya da frozen section yaparak eksizyon ve ardından oluşan defektin rekonstrüksiyonu yapılır.

​

Malign Melanom

Deri kanserinden ölümlerin çoğunun sebebi malign melanomdur. Malign melanoma yakalanan hastaların yaklaşık % 25’i bu hastalıktan ölmektedir. Erken dönemde lenf nodlarına ve kan yoluyla sistemik metastaz yapar. Hatta başlangıçta sistemik bir hastalık sanılabilir. Genellikle siyah renkte, deriden hafifçe kabarık, ülsere olmayan bir lezyon görünümündedir. Daha önceki bir nevüsten kaynaklanabildiği gibi, direkt melanom olarak da başlayabilir. Pigmente nevüsteki renk, boyut, kıvam gibi değişikliklerin farkedilmesi erken tanıda önemlidir.

​

Pre-malign: Lentigo Maligna (Hutchinson’s freckle) - Deriyle aynı seviyede, kahverenginin çeşitli tonlarını içeren, düzgün yüzeyli, düzensiz sınırlı, çoğu nevüsten daha büyük lezyonlardır. Genellikle yavaş büyür. Çoğunlukla yaşlı kişilerde görülür ve sıklıkla yüzde görülür. 30-40 yıl boyunca sabit kalabilir. İnvaziv melanom gelişme riski yüksektir. Tedavisi eksizyondur, gerekirse flep veye greftle rekonstrükte edilir.

​

İnvaziv melanomlar:

• Lentigo maligna melanoma (% 10) - Lentigo malignadan gelişir, genellikle kalın ve deriden kabarık nodül şeklindedir.

• Süperfisiyal yayılan melanoma (%70) Düz yüzeyli veya hafifçe deriden kabarık ve değişik renklerde olabilir. Varolan bir nevüsten en sık gelişen malign melanom tipidir. Lezyon başlangıçta horizontal olarak yayılır.

• Nodüler melanoma (%15) - Karakteristik olarak mavi-siyah renktedir. Ancak amelanotik, yani pigmentsiz olabilir. Malign melanomun en agresif tipidir. Varolan bir nevüsten gelişmez. Vertikal olarak büyür, sıklıkla yüzeyel ülserasyon eşlik eder.

• Akral lentigöz maligna (%5) - Muköz membranlarda, ayak tabanında, avuç içinde ve subungual bölgelerde bulunur. Horizontal büyüme ile başlar; erkenden vertikal büyüme fazına geçer. Tırnak altındaki malign melanomlar hematom ile karıştırılabileceğinden, 3 hafta boyunca değişiklik göstermeyen bir lekelenmenin malign melanom olabileceği mutlaka anımsanmalıdır.